Vitamines en mineralen

Verse groenten, waaronder wortels, aardappelen, prei, pompoen, rode ui, witte kool en selderij op een rustieke ondergrond

Vitamines overzicht

Om gezond te blijven, zijn vitamines en mineralen belangrijk. Welke zijn er allemaal, hoe krijg je ze binnen en wanneer kun je iets extra’s gebruiken? Experts Tamara Derks en Steffi Haazen geven advies.

Alle vitamines op een rij

  • Vitamine A: behoud van een gezonde huid

  • Vitamine B: 8 soorten, allerlei functies

  • Vitamine B1: hart en zenuwstelsel

  • Vitamine B2: huid en gezichtsvermogen

  • Vitamine B3: energievoorziening en helpt bij geestelijke inspanning

  • Vitamine B5: energievoorziening en helpt moeheid verminderen

  • Vitamine B6: ondersteunt energieniveau, weerstand en zenuwen

  • Vitamine B8: behoud van gezonde huid en haren

  • Vitamine B11: aanmaak rode en witte bloedcellen

  • Vitamine B12: verschillende functies

  • Vitamine C: antioxidant

  • Vitamine D: ondersteunt de spieren

  • Vitamine E: celbeschermend

  • Vitamine K: behoud van sterke botten

Vitamine A

Het gezond houden van je huid, scherp blijven zien en het behoud van een goede weerstand: deze vitamine helpt er allemaal bij. De absolute top-vitamine A-leverancier is lever. Eet er niet té veel van; je krijgt dan meer binnen dan goed voor je is. Ben je zwanger, dan is het advies om geen lever te eten. Verder zit vitamine A ook in andere dierlijke producten en in sommige groentesoorten.

Vitamine B

Met vitamine B is iets bijzonders aan de hand. Het is er niet één, maar het is een verzamelnaam voor maar liefst acht verschillende vitamines. Ze komen vaak samen voor in voeding, waardoor lang gedacht werd dat het om één soort ging. Uit onderzoek bleek later dat het om verschillende soorten gaat. Ze hebben elk hun eigen functie en voordelen voor je gezondheid. Zo is B1 bijvoorbeeld goed voor je hart en zenuwstelsel en B2 belangrijk voor je huid en gezichtsvermogen. We bespreken ze allemaal in dit overzicht.

Vitamine B1

Vitamine B1 draagt ertoe bij dat je lichaam energie haalt uit je eten. Het is ook belangrijk voor je hart en zenuwstelsel. Je lichaam kan vitamine B1 niet opslaan, dus je moet het elke dag uit voeding halen. Je vindt vitamine B1 vooral in zonnebloempitten, vlees, brood en graanproducten, aardappelen en groenten. Als je gevarieerd eet, krijg je meestal genoeg vitamine B1 binnen. Hoeveel vitamine B1 wordt per dag aanbevolen en kan je er ook teveel van binnenkrijgen?

Vitamine B2

Deze vitamine zorgt mede voor de ondersteuning van het energieniveau van je lichaam. Het draagt ook bij aan het behoud van een gezonde huid. Het is belangrijk om elke dag genoeg vitamine B2 uit je voeding te halen, omdat je lichaam deze vitamine niet zelf aanmaakt en bewaart. Melk en andere zuivelproducten zijn goed, maar ook vlees en vleeswaren, eieren en groene groente, zoals broccoli, asperges en spinazie.

Vitamine B3

Niacine (vitamine B3) helpt je lichaam om energie uit je eten te halen en helpt de geest bij inspanning en concentratie. Je lichaam kan niacine niet goed opslaan, dus je hebt het elke dag nodig. Niacine komt in twee vormen voor: nicotinezuur en nicotinamide. Je vindt niacine in vlees, vis, volkorenproducten, groenten en aardappelen.

Vitamine B5

Pantotheenzuur (vitamine B5) helpt je lichaam om energie uit je voeding te halen en helpt vermoeidheid te verminderen.Je lichaam maakt vitamine B5 niet zelf aan en kan het ook niet opslaan, dus je haalt het elke dag uit je voeding. Je vindt het in veel verschillende voedingsmiddelen zoals vlees, eieren, volkorenproducten, peulvruchten, melk(producten), groenten en fruit.

Vitamine B6

Vitamine B6 is een wateroplosbare vitamine. Je lichaam gebruikt het om energie vrij te maken uit je voeding, je weerstand te ondersteunen en je zenuwen te helpen goed te werken. Ook helpt het bij de aanmaak van rode bloedcellen. Het is ook bij deze vitamine belangrijk om elke dag genoeg vitamine B6 uit je voeding te halen, omdat je lichaam deze vitamine niet zelf aanmaakt en bewaart. In welke voeding zit vitamine B6 en hoeveel per dag nodig?

Vitamine B8 (biotine)

Je lichaam gebruikt biotine om energie vrij te maken uit je voeding en voor de stofwisseling van eiwitten en vetten. Het is ook belangrijk voor het gezond houden van je huid en haren. Je lichaam kan biotine niet opslaan, dus het is belangrijk om elke dag genoeg binnen te krijgen. Vitamine B8 zit vooral in eieren, lever, melk, noten en pinda’s.

Vitamine B11 (foliumzuur)

Je lichaam gebruikt foliumzuur (vitamine B11) om rode en witte bloedcellen aan te maken. Als je een kinderwens hebt of net zwanger bent, is extra foliumzuur belangrijk. Het draagt bij aan de groei van je ongeboren kindje. Ook mannen hebben elke dag foliumzuur nodig.

Vitamine B12

Vitamine B12 ondersteunt je energieniveau, de aanmaak van rode bloedcellen en de normale werking van je zenuwen. Het speelt ook een rol bij de aanmaak van cellen en weefsels en is goed voor je concentratievermogen en geheugen. Je lichaam maakt vitamine B12 niet zelf aan. Je haalt deze vitamine dus helemaal uit je voeding. In welke voeding zit deze vitamine en hoeveel per dag is voldoende?
Verse groenten assortiment met aardappelen, wortelen, kool, prei, ui en pompoen.

Vitamine C

Kiwi, sinaasappel, rode paprika en spruitjes: allemaal bevatten ze flink wat vitamine C. Dat is gunstig, want het is een antioxidant. Dat betekent dat deze vitamine je lichaam helpt beschermen tegen vrije radicalen. Verder bevordert vitamine C o.a. je energiestofwisseling, kan het gebrek aan energie helpen verminderen, helpt het je immuunsysteem én je tanden sterk te houden.

Vitamine D

Dit is een van de weinige vitamines die je lichaam zélf aan kan maken. Dat gebeurt in je huid, onder invloed van zonlicht. Lekker veel naar buiten gaan dus! In voeding zit het vooral in vette vis (zoals makreel, zalm en haring). Vitamine D helpt je botten en gebit sterk te houden en is goed voor je spieren.

Stel wandelend koppel met hond in herfstbos

Vitamine E

Net als vitamine B2 en C werkt ook deze vitamine als antioxidant. Het helpt zo je cellen en weefsels te beschermen tegen invloeden van vervuiling en zonlicht. Hazelnoten en amandelen zijn rijk aan vitamine E. Verder zit het in zonnebloemolie, halvarine, margarine, brood, graanproducten, zaden, groenten en fruit.

Vitamine K

Vitamine K draagt bij aan bloedstolling en helpt bij het behoud van sterke botten. Het zit vooral in groene bladgroenten (boerenkool, spinazie, andijvie, snijbiet) en koolachtige groenten (broccoli, spruitjes). Maar ook in melk, bananen en perzik, vlees, ei en granen. Alle baby’s krijgen vlak na de geboorte extra vitamine K.
Yoghurt met granola en verse bramen in een kom

5 tips van Tamara Derks

  1. Leef een stapje gezonder. Een gezonde leefstijl is belangrijk om voldoende vitamines en mineralen binnen te krijgen. Van goed eten en meer bewegen, tot beter slapen en vaker ontspannen.
  2. Eet vers, afwisselend en puur natuur. Zo krijg je veel vitamines en mineralen binnen. Ook is het belangrijk dat je veel verschillende dingen eet. In bijvoorbeeld elke groente- en fruitsoort zitten namelijk weer andere vitamines en mineralen.

  3. Ga naar buiten. Om voldoende vitamine D aan te maken, is zonlicht belangrijk. Ga tussen april en oktober elke dag naar buiten. Minstens een kwartier tot een half uur, en zorg dat je handen en gezicht niet bedekt zijn.

  4. Slik eventueel een supplement. Zwangere vrouwen, baby’s, ouderen: sommige mensen kunnen extra vitamines en mineralen gebruiken. Hierboven lees je er meer over.

  5. Slik niet teveel. Het is niet goed om teveel van sommige vitamines en mineralen binnen te krijgen. De aanbevolen dagdosering staat op het etiket.

Veelgestelde vragen over vitamines

Wat zijn vitamines? 

Vitamines zijn voedingsstoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in bijvoorbeeld groente, fruit, granen, vis, vlees en andere dierlijke producten zoals melk. Ons lichaam kan ze niet (genoeg) zelf aanmaken. Vitamine D is bijvoorbeeld een uitzondering. Die kunnen we wel zelf maken, als we maar voldoende buiten in de zon zijn. Vitamines zijn belangrijk om gezond te blijven; ze zorgen mede voor een mooie huid en laten je haar stralen.

Hoe haal je vitamines en mineralen uit voeding?

Als je gezond en gevarieerd eet, krijg je alle vitamines, mineralen en voedingsstoffen binnen. Soms kan je wat extra’s gebruiken. Eerst even terug naar gezonde voeding, want wat is dat dan? Het belangrijkste is om vers, afwisselend en puur natuur te eten: groente, fruit, granen, noten, melk, eieren, vis en vlees. In al die plantaardige en dierlijke producten zitten steeds weer andere vitamines en mineralen. Ze zijn allemaal even belangrijk. Zorg er daarom voor dat je lekker veel verschillende dingen blijft eten.

Meer weten?

KOAG/KAG 3191-1125-5309