Jeuk, buikpijn of moeite met ademen na het eten? Misschien heb je een voedselallergie of -intolerantie. Diëtist Steffi Haazen beantwoordt 6 vragen en legt uit wat het verschil is, hoe je klachten herkent en wat je eraan kunt doen.

Diëtist Steffi Haazen beantwoordt de volgende vragen:

1. Wat is een voedselallergie? 

2. Wat zijn de symptomen van voedselallergie? 

3. Hoe verschillen voedselallergie en -intolerantie? 

4. Welke voedselallergieën en -intoleranties komen vaak voor? 

5. Wat kun je zelf doen tegen voedselallergie? 

6. Wanneer naar de huisarts? 

Een voedselallergie is een allergische reactie van je immuunsysteem op bepaalde eiwitten in voeding. Je lichaam ziet die eiwitten als gevaarlijk en maakt antistoffen aan. Daardoor kun je verschillende klachten krijgen.

Een voedselallergie kan verschillende klachten geven, zoals:

• Mond, keel en neus: branderig gevoel, hese stem, gezwollen tong en/of keel, niezen, verstopte neus, jeuk;

• Ogen: rode, jeukende of tranende ogen, soms ook gezwollen;

• Longen: moeite met ademhalen, piepen, hoesten, slijm;

• Huid: jeuk, roodheid, galbulten of zwellingen;

• Maag en darmen: misselijkheid, braken, buikpijn, diarree;

• Hart en bloedvaten: snelle hartslag, lage bloeddruk, duizeligheid of flauwvallen.

In ernstige gevallen kan een voedselallergie leiden tot anafylaxie (anafylactische shock): een levensbedreigende reactie. Je hebt dan snel medische hulp nodig. Mensen met een risico op anafylaxie hebben vaak een adrenalinepen bij zich. Bij een ernstige allergische reactie moeten zij altijd 112 (laten) bellen.  

Een allergie en intolerantie lijken op elkaar, maar het zijn 2 verschillende reacties op voedsel. Ze verschillen in klachten, oorzaak, hoe de diagnose gesteld is en wat je wel of niet kunt eten. De belangrijkste verschillen op een rij:

Klachten:

• Voedselallergie: De klachten (zie vraag 2) beginnen vaak snel, meestal binnen 10 tot 20 minuten na het eten. Soms zijn ze ernstig, zoals zwelling of moeite met ademhalen. Sommige mensen hebben, naast een voedselallergie, bijvoorbeeld ook hooikoorts (allergie voor pollen). Dit heet een kruisallergie.

• Voedselintolerantie: De klachten ontstaan vaak later, soms pas uren of dagen na het eten. Ze zijn meestal wat minder heftig dan bij een allergie, maar wel vervelend. Denk aan langdurige buikpijn, diarree of vermoeidheid.
  

Oorzaak:

• Voedselallergie: Je immuunsysteem reageert op een stof in je eten. Je lichaam maakt dan antistoffen aan.

• Voedselintolerantie: Je lichaam kan bepaalde voedingsstoffen niet goed verteren. Je immuunsysteem speelt hierbij geen rol.

Diagnose stellen:

• Voedselallergie: Een arts gebruikt vaak een bloedtest of huidtest. Bij een huidtest krijg je een klein beetje van de stof (het allergeen) op je huid. Ben je allergisch, dan zie je bijvoorbeeld bultjes of roodheid.

• Voedselintolerantie: De arts of diëtist doet vaak een provocatietest. Je eet dan een beetje van het verdachte voedsel en houdt daarna een klachtendagboek bij.
  

Eetadvies:

• Voedselallergie: Vermijd het voedsel helemaal. Zelfs een klein beetje kan al een heftige reactie geven.

• Voedselintolerantie: Vaak kun je nog wel een beetje van het product eten. Hoeveel je kunt verdragen, is voor iedereen anders. Te veel kan wel zorgen voor klachten.

Mensen kunnen op allerlei soorten eten reageren en daar last van krijgen:

• Een bekende voedselintolerantie is lactose-intolerantie. Lactose zit in melk en andere zuivelproducten;

• Veelvoorkomende voedselallergieën zijn die voor koemelk, eieren, noten, soja en schaaldieren;

• Dan zijn er nog mensen die een glutenvrij dieet volgen, omdat zij bijvoorbeeld coeliakie hebben. Dat is geen allergie of intolerantie, maar een auto-immuunziekte.

Er zijn een paar dingen die je zelf kunt doen om klachten te voorkomen of te verminderen: 

• Laat voedselallergie onderzoeken. Denk je dat je allergisch bent voor bepaald eten, maar heb je nog geen diagnose? Ga dan eerst naar je huisarts. Die kan de diagnose stellen of je doorverwijzen naar een specialist. Goed om te weten: laat niet zomaar zelf voor langere tijd producten weg. Je kunt dan een tekort krijgen aan belangrijke voedingsstoffen. Na de eventuele diagnose kan een diëtist je helpen om gezond en volwaardig te blijven eten. 

• Vermijd het eten waar je allergisch voor bent. Een open deur, maar het is de beste manier om klachten te voorkomen. Lees daarom altijd goed het etiket en wees extra voorzichtig als je niet zelf kookt.

• Overleg met een arts bij ernstige klachten. Heb je een heftige allergische reactie na het eten, zoals benauwdheid of een zwelling in je keel (anafylaxie)? Dan kan een arts een adrenalinepen voorschrijven. Dit is een spuit die je altijd bij je draagt en die je snel kunt gebruiken om de symptomen te stoppen. Let op: er zijn geen vrij verkrijgbare middelen of medicijnen op recept die de klachten van een voedselallergie kunnen verlichten.

Soms is het slim om naar je huisarts te gaan, zeker als je klachten blijven of juist erger worden. Neem contact op als je:

• Vaak buikpijn, diarree of misselijkheid hebt;

• Merkt dat je klachten je dagelijks leven beïnvloeden.

• Niet goed weet welk eten de klachten veroorzaakt;

• Twijfelt of het om een allergie of een intolerantie gaat;

• Jeuk, huiduitslag of benauwdheid krijgt na het eten;

Je huisarts kan onderzoeken waar je klachten vandaan komen en je eventueel doorverwijzen naar een specialist en/of een diëtist.